Φεβρουάριος, μήνας της αγάπης και της γιορτής των σχέσεων κάθε είδους. Ελεύθερες σχέσεις, γάμος θρησκευτικός-πολιτικός, σύμφωνο συμβίωσης, συμβίωση άνευ συμφώνου. Καρδούλες, υποσχέσεις και αναλύσεις για τη νέα μορφή των σχέσων για τη μετά ΛΟΑΤΚΙ εποχή.
Εν τω μεταξύ διαβάζουμε, ακούμε, βλέπουμε και ζούμε τη συνεχή αύξηση διαζυγίων. Γάμος στην Ελλάδα αναρωτηθήκαμε υπάρχει; Παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωή μας και ποιοι παίζουν δυναμικό ρόλο σε αυτόν. Έτσι προέκυψε και η έρευνα για το τι ισχύει σήμερα.
Γάμος στην Ελλάδα και έρευνα για το τι ισχύει σήμερα
Οι κοινωνίες των singles, επεκτείνονται και σε μεγάλες ηλικίες εκείνες που παλιά συνήθιζαν να γερνούν μαζί, ενώ σήμερα οι 65+ ξαναπαντρεύονται πολεμόντας τον φόβο της μοναξιάς και ξαναστήνουν νέα σπιτικά και όνειρα.
Ζούμε άραγε μια επαναστατική ρήξη της εποχής μας με κάθε είδους παραδοσιακές αξίες; H εγκατάσταση στην κοινωνία νέων μορφών σχέσεων, όπως το σύμφωνο συμβίωσης και η νομιμοποίηση των μακροχρόνιων ελευθερων σχέσεων, κλονίζουν τον θεσμό του γάμου και των παραδοσιακών ρόλων;
Νομίζει κανείς ότι οι νέες γενιές αλλά και εμείς οι boomers, αμφισβητήσαμε τον θεσμό του γάμου και οι απόγονοί μας γαλουχήθηκαν με εξαιρετικά νέες και σύγχρονες ιδέες και οι οικογενειές τους είναι “υβριδικές” και εκείνοι αποτελούν ζευγάρια και συνάπτουν σχέσεις μια νέας εποχής.
Είναι όμως έτσι ο γάμος στην Ελλάδα σήμερα;
Προσπαθήσαμε με αυτήν την έρευνα και με τη θεμελιώδη βοήθεια της Ξένιας Κούρτογλου να διερευνήσουμε πόσο άλλαξαν εμας και τις πεποιθήσεις μας για τον γάμο, οι νέες θεσμοθετήσεις όπως αυτή του συμφώνου συμβίωσης και η εκτεταμένη στην κοινωνία νέα μορφή σχέσης αυτή της συμβίωσης, αλλά και η ευρεία πλέον αποδοχή της ελεύθερης σχέσης σε κάθε ηλικία.
Αναρωτηθήκαμε αν οι νέες μορφές σχέσεων, επηρέασαν ριζικά και τον γάμο και τη σχέση του ίδιου του ζευγαριού. Στην ερώτηση αν όλες οι παραπάνω μορφές σχέσης είναι ίδιες μεταξύ τους ή διαφέρουν, το 57,7% των ανδρών και το 51,5% των γυναικών, απάντησε ότι διαφέρουν. Αντίθετα το 42,3% των ανδρών και το 48,5 % των γυναικών, θεωρεί ότι είναι απολύτως ίδιες οι σχέσεις.
Ένα μεγάλο ποσοστό τελικά, πιστεύει ότι κάθε είδους μακρόχρονη σχέση μοιάζει με γάμο.
Οι Έλληνες πιστεύουν ότι το ζευγάρι έχει καλύτερη επαφή μέσα στον θεσμό του γάμου και πάνω από όλους και όλα, είναι τα παιδιά τους.
Εκείνοι που πιστεύουν ότι διαφέρουν καλύπτουν ένα ποσοστό από 60% έως 65%, πιστεύουν ότι διαφέρουν μόνο στο θεσμικό μέρος, δηλαδή στις διαδικασίες στα νομοθετικά και κληρονομικά. Ακολουθεί ένα υψηλό ποσοστό που θεωρεί ότι διαφέρουν στις οικογενειακές σχέσεις που έχει το ζευγάρι με τις οικογένειες.
Τέλος σε ποσοστά από 30% έως 40% υποστηρίζουν ότι διαφέρουν στις υποχρεώσεις, στην αίσθηση και ύπαρξη ελευθερίας και τέλος στην αίσθηση ασφάλειας και μονιμότητας.
H πρόσφατη μεγάλη έρευνα για τον γάμο στην Ελλάδα της Focus Bari, για το The Real Woman.gr, αποδεικνύει ότι ενώ θεωρούμε άλλο πράγμα τον γάμο και άλλο τη συμβίωση, το 41% των ανδρών που συμμετείχαν στην έρευνα και το 35,6% των γυναικών, αισθάνονται ότι στον γάμο, τον κανονικό, τον παραδοσιακό, υπάρχει καλύτερη επαφή των δυο μελών του ζευγαριού από ότι στις άλλες μορφές σχέσης.
Την ίδια στιγμή που υπάρχουν και εκφράζονται σοβαρές αντιρρήσεις για τον θεσμό που επικυρώνει κοινωνικά και νομικά την αγάπη και τη σχέση του ζευγαριού, άνδρες και γυναίκες από 18 έως 64 ετών σε ποσοστό 38,4% αισθάνονται ότι υπάρχει καλύτερη επαφή μεταξύ των δυο μελών του ζευγαριού, ασφάλεια και ζεστασιά μέσα στην οικογενειακή ομπρέλα, μέσα στον γάμο και στην αξία του. Καλύτερη επαφή από οποιαδήποτε άλλη από τα αναφερόμενα είδη σχέσης.
Μετά τον γάμο επιλέγεται η απλή συμβίωση
Στην ίδια ερώτηση δηλαδή “από την προσωπική σας εμπειρία σε τι από αυτά –στον γάμο–στο σύμφωνο συμβίωσης–στην ελεύθερη σχέση χωρίς συμβίωση–στη συμβίωση, πιστεύετε ότι υπάρχει καλύτερη επαφή μεταξύ των δυο μελών του ζευγαριού, δεύτερη επιλογή μετά τον γάμο, με ποσοστά στους άνδρες 29,9% και στις γυναίκες 33,8% αποτελεί η συμβίωση με υψηλότερα ποσοστά στην ηλικιακή ομάδα 25-43 ετών. Ενώ το 43% θεωρεί τη συμβίωση ως την καλύτερη σχέση για το ζευγάρι, μετά τον γάμο.
Ακολουθεί τρίτη στη σειρά η ελεύθερη σχέση χωρίς συμβίωση με ένα 25,7%. Εδώ είναι πιο επιθυμητή στις ηλικίες 45-54 με ένα 32% ενώ στην ηλικιακή ομάδα από 55 έως 64 ετών, την επιλέγει ένα 26,6%. Προφανώς απελευθερώνονται σε αυτές τις ηλικίες από τα κοινωνικά στερεότυπα και απομακρύνονται από την ιδέα ενός πιο δεσμευτικού πλαισίου.
Μπορεί να είναι και η επιθυμία για μια ελεύθερη σχέση χωρίς συμβίωση στους ήδη παντρεμένους ή και σε χωρισμένους. Γεγονός είναι πάντως ότι η δεκαετία 45-55 ετών στρέφεται θετικά σε μια ελεύθερη σχέση που ο καθένας θα έχει το σπίτι του και σαν απόρροια μιας καλύτερης οικονομικής άνεσης που υπάρχει σε αυτήν την ηλικία.
Το σεξ παθιάζεται με την ελεύθερη σχέση και όχι στον γάμο ή στη συμβίωση
Εκεί όμως που θριαμβεύει η ελεύθερη σχέση χωρίς συμβίωση σε κάθε μα σε κάθε ηλικιακό γκρουπ, είναι αδιαμφισβήτητα στο σεξ.
Στην ερώτηση “συγκρίνοντας τον γάμο, τη συμβίωση, το σύμφωνο συμβίωσης ή την ελεύθερη σχέση χωρίς συμβίωση, σε τι από αυτά πιστέυετε ότι το σεξ και η ερωτική επιθυμία κρατάνε πιο πολύ, το 62,4% απάντησε στην ελεύθερη σχέση χωρίς συμβίωση, με υψηλότερα ποσοστά το 73,8% στην ηλικία 45-54 ετών, ενώ επίσης υψηλά ποσοστά παρουσιάζουν και οι αντίστοιχες ομάδες 55-64 ετών, γεγονός που αποκαλύπτει τη ζωντανή επιθυμία για σεξ στους Έλληνες μεσήλικες.
Επίσης εντυπωσιακά χαμηλά ποσοστά σε όλες τις ηλικίες θεωρούν σημαντική τη συμμετοχή του σεξ σε μια σχέση συμβίωσης ώστε να την κάνει να μοιάζει με γάμο. Είναι σαν το σεξ να το εντάσσουμε αποκλειστικά στην ελεύθερη σχέση και επ’ ουδενί να μη λειτουργεί ούτε στον γάμο ούτε στο σύμφωνο συμβίωσης ούτε ακόμα και στην άνευ συμφώνου συμβίωση.
Σαν να φαίνεται μέσα από την έρευνα ότι ο γάμος στην Ελλάδα δεν έχει σεξ. Η έρευνα δείχνει ότι κυρίως οι μεσήλικες το ψάχνουν αλλού, μακριά από μονιμότητες και υποχρεώσεις.
55-64 ετών σεξ μόνο σε ελεύθερη σχέση ή πώς οι ευθύνες καταστρέφουν την επιθυμία για σεξ
Στην ηλικία των 55-64 ετών, μόνο το 4,4% πιστεύει ότι το σεξ κάνει μια σχέση συμβίωσης να είναι ή να μοιάζει με γάμο, ενώ πιο πάνω η ίδια ηλικιακή ομάδα μας απάντησε το 66,4% ότι το σεξ ζει μόνο στην ελεύθερη σχέση.
Επιθυμία που βρίσκει την πραγμάτωση της στις ελεύθερες σχέσεις χωρίς καμία δέσμευση. Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι το σύμφωνο συμβίωσης και ο γάμος στην Ελλάδα έχουν εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά στη συντήρηση της ερωτικής επιθυμίας, ενώ η συμβίωση ακολουθεί σαν μια θετική νησίδα της διατήρηρσης της ερωτικότητας του ζευγαριού.
Τελικά το σεξ έχει απόλυτο εχθρό οτιδήποτε το θεσμικό, σε κάθε ηλικία, αλλά ανασταίνεται και διατηρείται ακόμα και σε μεγάλες ηλικίες μέσα σε ελεύθερα σχήματα σχέσης.
Τα παιδιά πάνω από το ζευγάρι και από όλους στον γάμο στην Ελλάδα σήμερα
Τα παιδιά παίζουν και έχουν τον πιο δυναμικό ρόλο στην οικογένεια πιστεύουν οι ερωτώμενοι σε ποσοστά από 43% έως 51% και σε κάθε ηλικιακό γκρουπ.
Η ελληνική κοινωνία δίνει απόλυτη προτεραιότητα στα παιδιά και τους επιτρέπει να παίζουν τον πιο δυναμικό ρόλο, τόσο μέσα στην ίδια την οικογένεια όσο και σε σχέση με τους παππούδες, γιαγιάδες, αδέλφια και φίλους του ζευγαριού.
Αφήνει μάλιστα τα παιδιά να ορίσουν και να καθορίσουν και το ίδιο το ζευγάρι.
Απόδειξη ότι απαντούν με τόσο υψηλά ποσοστά ότι το παιδί έχει τον πιο δυναμικό ρόλο στην οικογένεια.
Οι γονείς λοιπόν πάνω από όλους έχουν τα παιδιά τους. Μαντέψτε ποιος ακολουθεί και έχει τον δεύτερο πιο σημαντικό ρόλο.
Η μαμά του-της και η πεθερά του-της είναι εδώ για πάντα
Μα προφανώς η μαμά της και η μαμά του. Σαν να λέμε οι συμπεθέρες, η πεθερά και μαμά παίζει τον δεύτερο πιο σημαντικό ρόλο και συγχρόνως δυναμικό στη ζωή του ζευγαριού ανεξαρτήτως είδους δέσμευσης. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι τα ποσοστά που αναφέρονται στη μαμά της-μαμά του είναι ελάχιστα μικρότερα από εκείνα που αποδεικνύουν τη δυναμική των παιδιών στη σχέση του ζευγαριού.
Το ξέραμε θα μου πείτε, γνωρίζαμε ότι η Ελληνίδα μάνα όσο σύγχρονη και απελευθερωμένη να είναι, έναν ρόλο δεν αποποιήθηκε ποτέ, εκείνον της μάνας και αργότερα της πεθεράς.
Ποιας μάνας όμως; Εκείνης της επεμβατικής στη σχέση και στην οικογένεια των παιδιών της. Το αποδεικνύουν οι απαντήσεις των ανδρών που το 43,7% και το 41,2% των γυναικών, υποστηρίζει ότι μέσα σε ένα ζευγάρι μετά τα παιδιά τον πιο δυναμικό ρόλο τον παίζει η μητέρα του-της.
Ακολουθούν όλα τα ηλικιακά γκρουπ να συμφωνούν με αυτόν τον δυναμικό ρόλο που σαφώς για να είναι δυναμικός θα είναι και είναι επεμβατικός.
Πέταξε τον ρόλο της πεθεράς από πάνω σου!
Άρα εμείς οι ίδιες οι γυναίκες, ας πούμε της δικής μου γενιάς που πολλές από εμάς ζήσαμε με πεθερές κέρβερους που είχαν κλειδί του σπιτιού δήθεν για βοήθεια, αλλά τελικά είχαν άποψη για όλα, εμείς λοιπόν αναπαράγουμε τον “δυναμικό μας ρόλο” στις προσωπικές σχέσεις των παιδιών μας σε κάθε μορφής θεσμικής ή όχι συνύπαρξης.
Μα θα μου πείτε οι εποχές είναι δύσκολες και τα νέα ζευγάρια είναι αδύναμα, χρειάζονται την υποστήριξη της οικογένειας. Μεγάλο θέμα αυτό, αλλά οικογένεια είναι και ο πατέρας του-της που δείτε σε πόσο χαμηλά ποσοστά εμφανίζεται ο δυναμικός του ρόλος στο ζευγάρι. Μόνο το 16% των ανδρών και το 13% των γυναικών κάθε ηλικίας, πιστεύουν ότι ο πατέρας του ενός ή του άλλου παίζει κάποιον σημαντικό-δυναμικό ρόλο στη σχέση τους.
Μήπως λοιπόν η πατρική συμμετοχή με τα χαμηλά ποσοστά της, είναι πιο υγιής από εκείνη της μητρικής συμμετοχής με τα πανύψηλα ποσοστά; Στη μόνη ηλικιακή ομάδα που πιστεύει ότι ο πατέρας παίζει ρόλο στη σχέση του ζευγαριού είναι οι 18-24 ετών, ηλικία που προφανώς ακόμα δεν υπάρχει γάμος και μόνιμη σχέση, συνήθως.
Άρα η γυναίκα μάνα, είναι δυνατά παρούσα στη σχέση των παιδιών της και παίζει δυναμικό ρόλο. Δεν ρωτήσαμε εδώ κάτι που από τη ζωή το βλέπουμε να συμβαίνει, δηλαδή ότι η συμμετοχή της μητέρας της γυναίκας, να είναι πάντα πολύ πιο δυναμική σε μια σχέση της κόρης της, για λόγους που η ελληνική κοινωνία έχει άτυπα καθορίσει.
Όπως και να έχει όμως μήπως να το αλλάζαμε κάπως όλο αυτό, δηλαδή να είναι παρούσα η μητέρα του-της, χωρίς να παίζει όμως δυναμικό ρόλο;
Είναι όλα γάμος;
Συνηθίζαμε να λέμε και βλέπουμε να συνεχίζουν και οι νέες γενιές να λένε στα παιδιά τους, θα δεις όταν θα κάνεις δικά σου παιδιά και δική σου οικογένεια, θα κάνεις ό,τι νομίζεις, θα ακολουθήσεις τις δικές σου απόψεις. Έλα όμως τελικά που και όταν τα παιδιά μας κάνουν δική τους οικογένεια, η δική μας οικογένεια καθορίζει τη ρότα της δικής τους οικογένειας.
Στο ερώτημα μας τι κάνει μια σχέση συμβίωσης να είναι ή να μοιάζει με γάμο και τέθηκαν οι εξής εναλλακτικές απαντήσεις: Α)Το κοινό ταμείο Β) Η σχέση με την οικογένεια Γ) Ο χρόνος/τα πόσα χρόνια είναι μαζί Δ)Το σεξ Ε) Η ύπαρξη παιδιών.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των απαντήσεων που κυμαινόταν από 47% έως 58% απάντησε η ύπαρξη παιδιών και το αμέσως μετά πολύ υψηλό ποσοστό κατείχε η Β) απάντηση, δηλαδή η σχέση με την οικογένεια και μετά με πολύ χαμηλά ποσοστά όλα τα άλλα.
Οι σχέσεις μας δηλαδή προχωράνε μέσα και βαθιά, ρίχνουν τις ρίζες τους στην πατρική μας ή μητρική μας οικογένεια.
Αυτά δηλαδή τα ωραία λόγια, θα κάνει τη δική του οικογένεια, είναι απλώς θα μεγαλώσει τη δική μας οικογένεια.
Είμαστε τελικά εξαιρετικά παραδοσιακοί στον γάμο, στα παιδιά, στη μητέρα μας και φοβερά φιλελεύθεροι στο σεξ. Άσε που δεν το ευχαριστιόμαστε παρά μόνο στις ελεύθερες σχέσεις σε κάθε ηλικία, αφού σε αυτήν την ερώτηση δεν υπάρχει ποσοστό πάνω από το 15%.
Ο γάμος ποτέ δεν πεθαίνει
Συμπερασματικά ενώ βρισκόμαστε σε ένα εντελώς νέο τοπίο με νέες θεσμοθετημένες μορφές σχέσεων, όπως το σύμφωνο συμβίωσης, τους γάμους ομοφύλων, τις αποδεκτές κοινωνικά ελεύθερες σχέσεις, τη συμβίωση άνευ συμφώνου, εμείς παραμένουμε πιστοί στον χώρο του γάμου σαν ανώτατη σχολή σχέσης και αξία σε οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον.
Ίσως το μόνο που καταφέραμε συγκριτικά με τον εικοστό αιώνα που τουλάχιστον μέχρι τη δεκαετία του ’70 οι άνθρωποι παντρευόντουσαν για να κάνουν σεξ ελεύθερα και όποτε ήθελαν.
Σήμερα οι απόγονοι εκείνων των πολιτών αισθάνονται καλύτερα να κάνουν σεξ σε ελεύθερες σχέσεις και να συντηρούν τη σεξουαλική τους επιθυμία καλύτερα σε αυτές τις σχέσεις χωρίς καμία υποχρέωση, έναντι οποιασδήποτε άλλης σχέσης.
Επίσης τα παιδιά αποτελούσαν και παίζουν τον κυρίαρχο και πιο δυναμικό ρόλο στην οικογένεια και στο ζευγάρι. Ακολουθεί η μητέρα του-της.
Πόσο νέο τοπίο διαμορφώνουν αυτές οι απαντήσεις αλλά και οι εικόνες που δημιουργούνται, το αφήνουμε σε εσάς να αποφασίσετε!
Ταυτότητα έρευνας:
Οι ερωτήσεις για τον γάμο και το site https://therealwoman.gr/ συμπεριελήφθηκαν στην παρακάτω Πανελλαδική έρευνα της εταιρίας Focus Bari με θέμα «Συναισθήματα, Απόψεις & Social Media: H Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου στην Ελλάδα».
Online συνεντεύξεις μέσω YouGov panel
Δομημένο ερωτηματολόγιο
Πληθυσμός: Άντρες & Γυναίκες 18+ Πανελλαδικά
Αντιπροσωπευτικό δείγμα: 998 άτομα
Διεξαγωγή: Ιανουάριος 2025
Η Focus Bari είναι ο Affiliate Partner της YouGov στην Ελλάδα (www.yougov.com)
Πηγή: Από τη Λίνα Βασιλοπούλου για το www.therealwoman.gr
