Από τη Γωγώ Καρκάνη
Η βία κατά των γυναικών και, συγκεκριμένα, η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ένα μακρινό φαινόμενο με το οποίο ερχόμαστε σε επαφή μόνο μέσα από τις ταινίες και την ειδησεογραφία. Σοκαριστικά κοινό, μπορεί να συμβαίνει στη γειτονιά μας ή ακόμα και μέσα στο ίδιο μας το σπίτι. Δεν αφορά μόνο τις χώρες που φημίζονται, δυστυχώς, για την καταπάτηση των γυναικείων δικαιωμάτων, αλλά και τον «πολιτισμένο» δυτικό κόσμο.
Μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος;
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 34,45% την περίοδο 2014-2018, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η ΕΛ.ΑΣ. το 2019, τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών (25 Νοεμβρίου). Το 70-75% των θυμάτων, σύμφωνα με την ίδια πηγή, είναι γυναίκες.
Στην περίοδο της πρώτης καραντίνας, ο Σωτήρης Τσιόδρας προέτρεψε το κοινό να τη σπάσει για έναν και μοναδικό λόγο: για να αποφευχθούν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Γιατί σε κάποιες οικογένειες, στη διάρκεια της πανδημίας το σπίτι δεν ήταν καταφύγιο, αλλά φυλακή. Τον Απρίλιο, τον κατεξοχήν μήνα της καραντίνας, τετραπλασιάστηκαν οι κλήσεις για καταγγελίες ενδοοικογενειακής βίας στην τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.
Το 2012 μια πορτογαλική καμπάνια έδινε διαφορετικό νόημα στη φράση «Μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος». Στις φωτογραφίες πόζαραν νύφες με εκδορές και μώλωπες στο πρόσωπο, σε δραματική αντίθεση με την κομψότητα και τον ρομαντισμό του νυφικού τους. Όταν ο γάμος μετατρέπεται από όνειρο σε εφιάλτη, είναι καλύτερο να μη γίνει ποτέ ή να τερματιστεί. Αρκεί να εντοπίσουμε τις ενδείξεις ενός βίαιου συντρόφου και να τολμήσουμε να δραπετεύσουμε. «Δεν είναι αγάπη αν σε πονάει, αν σε ελέγχει, αν φοβάσαι να είσαι αυτό που είσαι, αν σε δέρνει, αν σε ταπεινώνει» έγραψε μια 16χρονη Ιταλίδα, η Νοεμί Ντουρίνι, λίγο πριν βρεθεί δολοφονημένη από τον σύντροφό της, μια τραγική υπόθεση που συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη και μας ήρθε ξανά στον νου με την πιο πρόσφατη περίπτωση της Ελένης Τοπαλούδη, η οποία «ήχθη ως πρόβατο επί σφαγή» σύμφωνα με τη συγκλονιστική ομιλία της εισαγγελέως.
Φωτογραφία από την πορτογαλική καμπάνια κατά της βίας εναντίον των γυναικών.
Οι ενδείξεις ότι βρισκόμαστε σε κακοποιητική σχέση
Αυτές είναι οι συμπεριφορές ενός βίαιου ή δυνητικά βίαιου συντρόφου, σύμφωνα με τον αυστραλιανό οργανισμό ψυχικής υγείας ReachOut.com:
Κτητικότητα: Ελέγχει διαρκώς πού βρισκόμαστε, πού πηγαίνουμε και με ποιους συναντιόμαστε. Προσπαθεί να ελέγξει την κοινωνική ζωή μας και γεμίζει με θυμό αν δεν υπακούμε στους κανόνες του.
Ζήλια: Μας κατηγορεί ότι τον έχουμε απατήσει ή ότι φλερτάρουμε και προσπαθεί να μας απομονώσει από φίλους και συγγενείς, μη διστάζοντας να γίνει αγενής απέναντί τους.
Υποτίμηση: Μας μειώνει διαρκώς, ακόμα και δημόσια, υποτιμώντας την ευφυΐα, την εμφάνιση, την ψυχική υγεία ή τις ικανότητές μας. Μας συγκρίνει συνεχώς με άλλους, παρουσιάζοντάς μας σαν κατώτερες. Επιπλέον, επιρρίπτει σε εμάς τις ευθύνες για όλα τα προβλήματα στη σχέση μας, ακόμα και για τα βίαια ξεσπάσματά του. Μας χειρίζεται συναισθηματικά λέγοντάς μας ότι «κανένας άλλος δεν θα ήθελε να είναι μαζί σου».
Απειλές: Δημιουργεί μια ατμόσφαιρα φόβου στο σπίτι, ουρλιάζοντας αλλά και κρατώντας μας μούτρα, καταστρέφοντας σκόπιμα πράγματα που αγαπάμε. Απειλεί να ασκήσει βία σε εμάς, στα παιδιά μας, στους φίλους μας, στους συγγενείς μας, στα κατοικίδια ζώα μας.
Σωματική ή σεξουαλική βία: Μας σπρώχνει, μας χτυπάει, μας κλωτσάει, μας αρπάζει βίαια, μας αναγκάζει να κάνουμε σεξ ή άλλα πράγματα παρά τη θέλησή μας. Τραυματίζει είτε εμάς είτε κάποιον άλλο αγαπημένο μας άνθρωπο.
Ψέματα που λέμε στον εαυτό μας
Επειδή φοβόμαστε να εγκαταλείψουμε μια κακοποιητική σχέση:
«Ο σύντροφός μου δεν είναι βίαιος – από αγάπη κάνει ό,τι κάνει».
«Δεν το ήθελε – τα πράγματα θα βελτιωθούν».
«Δεν είναι βίαιος, εγώ είμαι υπερβολική (συμβαίνει συχνά όταν κάποιος προσπαθεί να μας βγάλει παράλογες και «τρελές»)».
«Εγώ φταίω για όλα».
«Φοβάμαι για ό,τι θα συμβεί αν τον αφήσω».
Πού να απευθυνθούμε
Αν εμείς ή κάποια φίλη/συγγενής μας βρίσκεται σε κακοποιητική σχέση επικοινωνούμε με:
– Τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.
– Τηλεφωνική γραμμή 100 της Ελληνικής Αστυνομίας. Αν δεν μπορούμε να μιλήσουμε, στέλνουμε sms στο 100 με ακριβή διεύθυνση, ονοματεπώνυμο και είδος επείγουσας ανάγκης (π.χ. «κινδυνεύει η ζωή μου», «δέχομαι βία από τον/τη σύζυγό μου»).
– Ειδοποιούμε διακριτικά κάποιον άλλο να ζητήσει βοήθεια για εμάς. Η οργάνωση Canadian Women’s Foundation μάς προτείνει μια χειρονομία που μπορούμε να κάνουμε σε φίλη μας (είτε μέσα από βιντεοκλήση είτε από κοντά) για να την ειδοποιήσουμε, χωρίς να το καταλάβει ο σύντροφός μας, ότι βρισκόμαστε σε κίνδυνο. Θα τη βρούμε με την ονομασία Signal for Help στο canadianwomen.org.
Διαβάστε επίσης…
Το να παντρεύεσαι από έρωτα είναι επαναστατική πράξη;
Γιατί έκανα θρησκευτικό γάμο ενώ δεν είμαι σίγουρη αν πιστεύω στον Θεό…
Η μεταγαμήλια μελαγχολία μου χτύπησε την πόρτα λίγες ώρες αφότου έγινα «Κυρία Μπίθα»…
